Sinds eind 2021 zitten ze regelmatig bij elkaar: Sanne van Zeeland van RIBW, Karlijn Rosch van Het werkt en Malou Deenen van Traverse. In de besprekingen voorafgaand aan de samenwerking binnen Siem, maakten zij zich samen met anderen sterk voor een onderscheidende, nieuwe aanpak op het gebied van Wmo begeleiding en beschermd wonen. Een transformatie waar ze volledig achter staan. Malou: “We zijn ervan overtuigd dat het nodig is, dat het de cliënt echt helpt.”
De week voorafgaand aan het interview was Malou, die bij Traverse werkt als besturingsadviseur, op een bijeenkomst waar ze collega’s sprak uit het hele land. “Ze waren echt jaloers op hoe het hier is geregeld”, zegt ze. “Op de ruimte die we krijgen van de gemeenten in Hart van Brabant om te doen wat nodig is, vanuit de inhoud.”
Binnen het programmateam transformatie trekt ze veel op met Sanne en Karlijn. Die werken als respectievelijk senior ontwikkelaar beleid en innovatie en als pedagogisch wetenschapper kwaliteit en zorg. Samen met hen vormde ze de werkgroep beschermd wonen. “We kwamen de tweede helft van 2022 iedere vrijdagochtend samen met een groep inhoudsdeskundigen om op basis van de inhoud de nieuwe werkwijze vorm te geven.”
De eerste resultaten van de transformatie werden in 2023 zichtbaar. Sanne noemt de inrichting van gebiedsteams, waarbinnen medewerkers van verschillende aanbieders werken, die ieder hun eigen expertise inbrengen. Karlijn: “Ook hebben we een gezamenlijke wachtlijst voor beschermd wonen, en sleutelfiguren die cliënten verdelen over de beschikbare plekken in de regio.” Uitgangspunt is dat de omgeving moet passen bij de cliënt. Daarbij maakt het niet uit welke organisatie de plek aanbiedt. Karlijn: “Vervolgens kijken we welke begeleiding nodig is en welke professional daaraan het beste kan voldoen. Als het nodig is, kunnen we daar expertise van iemand anders uit het gebiedsteam aan toevoegen.”
“De basis is er”, zegt Malou. “Vanaf nu gaan we echt transformeren. Kijken welke vraag speelt, bij wie en hoe we het aanbod van Siem daarop kunnen afstemmen.” De variatie in zorg is groot: “Van preventie tot 24-uursondersteuning thuis en alles wat daar tussenin zit. We hoeven ook niet alles zelf te doen, maar werken samen met partners buiten Siem, zoals het Zorg- en Veiligheidshuis, Toegang of ContourdeTwern.”
Cliënten hebben tot nu toe weinig gemerkt van de veranderingen. Maar in de toekomst zal het steeds vaker gebeuren dat ze blijven wonen in de omgeving die het beste bij hen past en dat de professionals naar hèn toe komen. Dat uitgangspunt is inmiddels concreet gemaakt met de opzet van een verstevigingsteam. Dit ondersteunt de professionals op een bepaalde locatie als de situatie daar te complex wordt.
Er komt ook steeds meer aandacht voor preventie. Het is zaak om mensen al te ondersteunen vóórdat ze hun woning kwijtraken of genoodzaakt zijn om op een locatie van een organisatie te gaan wonen. De indeling in gebiedsteams kan daarbij helpen, omdat Siem in dorpen en wijken makkelijker samenwerkt met partners in de wijk, die de mensen goed kennen. “Thuis blijven wonen is vaak een veel duurzamere oplossing dan verhuizen naar een locatie voor beschermd wonen”, zegt Malou. Sanne vult aan: “En we kunnen bij de cliënt thuis precies dezelfde ondersteuning leveren.”
Op de foto Malou (uiterst links), Karlijn (tweede van links onderaan) en Sanne (uiterst rechts) tijdens een webinar over beschermd wonen van Siem. Daarnaast op de foto v.l.n.r.: Nicole Dingler – Impegno, Chantal Jannink – Amarant, Stef van de Weerd – gemeente Tilburg, Suus van Nunen – RIBW en Lonneke Krielaart – SMO Traverse
In dorpen en wijken is ook allerlei aanbod beschikbaar, dat cliënten helpt (meer) te participeren in de maatschappij. Ze kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan activiteiten in buurtcentra of gebruik maken van de diensten die hier beschikbaar zijn. Het is mogelijk dat dit aanbod deels in de plaats komt van de persoonlijke begeleiding die ze nu krijgen. Sanne: “Dat kan bij bestaande cliënten voelen als een achteruitgang.” Toch zijn ze er alle drie van overtuigd dat het de cliënt uiteindelijk helpt als er een groter beroep wordt gedaan op diens zelfredzaamheid.
Ook voor medewerkers is het moeilijk om de mensen los te laten bij wie ze vaak al jaren komen. Ze moeten wennen aan hun nieuwe rol: van onderdeel van naar passant in iemands leven. Het is een uitdaging om niet langer de redder te willen zijn en meer over te laten aan de cliënt en zijn omgeving. Malou: “Zorgverleners voelen zich altijd heel erg verantwoordelijk, en dat is mooi, maar goed is goed genoeg.” Sanne: “Het gaat erom dat we cliënten een menswaardig bestaan bieden en dat er in hun primaire levensbehoeften wordt voorzien.”
De drie benadrukken dat dakloosheid een probleem is van de maatschappij als geheel. Het is niet alleen aan de organisaties binnen Siem om het op te lossen. Dat principe wordt ook zichtbaar in Tilburgse initiatieven voor gemengd wonen zoals High Lane. Daar wonen jongeren met en zonder zorgvraag samen in één gebouw. Die laatste groep is geselecteerd op de motivatie om een ‘goede buur’ te willen zijn voor medebewoners “We moeten sámen die beweging maken”, zegt Malou. Karlijn: “Als je het uitlegt vanuit de inhoud, zijn mensen minder sceptisch. Dan krijg je uiteindelijk iedereen mee.”
Vanaf 2023 werkt Traverse samen met negen andere organisaties samen in Siem. Siem biedt Wmo begeleiding, beschermd wonen en dagopvang in de regio Hart van Brabant. Benieuwd hoe we dat doen? Bekijk de video hieronder.